1927 Mimarlar Derneği tarafından bu yıl onuncusu düzenlenen Mimarlıkta Eleştirel Okumalar Metin Yarışması, "Buraya bir istem giriniz": Mimari bir imkân olarak komut satırı üst başlığı ile, Mekân ile metin arasındaki ilişki mimarlığın, felsefenin, psikolojinin, sanatın bütün dallarının temel meselelerinden biri olmuştur. “Metin”, gerçekliğimizi inşamızın, algılayışımızın, kavrayışımızın, temsil edişimizin, dönüştürebilme gücümüzün olanaklarının başında gelmektedir. Türk Dil Kurumu Sözlüğü “bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriyle oluşturan kelime bütünü” olarak tanımlamaktadır “metin” sözcüğünü. “Yapay Zekâ” olarak adlandırmayı tercih ettiğimiz yeni hesaplama- işlem gücü ve kapasitesinin gündelik hayatta erişilebilir hale gelmesiyle metin- mimarlık arasındaki ilişki de yeni bir boyut kazandı. Metin, bir temsil ya da anlatı olanağı olmanın ötesine geçip gerçekliğin, mekânın, dolayısıyla mimarlığın üzerinde bir iktidar olanağına dönüştü. Komut satırına yazılan sözcüklerin, karakterlerin dizilimlerinden olasılık atamaları yoluyla makinelerin işlemleyebileceği anlamlar üreten yazılımlar sayesinde yaratıcı tasarım sürecinin arayış an’larını doğrudan görselle sonuçlandırabilen ortamlara taşıdık. Zihnin beden ve çoğunlukla el aracılığıyla (eskiz, maket, vb. fiziksel üretimlerle) tetiklenen, gelişen yazılım ve donanımlarla gerçekçi görsel ve videolara dönüşmesi zaman alan, sözcüklere dökülmesi oldukça zor kabul edilen bu süreçteki aracıların devreden çıkarılması vaadi ile karşı karşıyayız. Bu vaad sadece mimarları değil, mekân üzerinde farklı niyet ve güdülerle güç sahibi olmaya hevesli herkesi cezbediyor.
Zihin-mekân arasındaki ilişki, yine ve yeniden en temel felsefi soruşturmalardan biri olarak dil ve metin etrafında yoğunlaşmaya başladı. “Mimarlıkta Eleştirel Okumalar 10: Üniversite Öğrencileri Metin Yarışması 2024”, içinde ve fazlasıyla etkileşim halinde olduğumuz bu ortamı farklı yönleri, olasılıkları, olanakları, riskleriyle ele alacak “metinleri” bekliyor.
Yarışma şartnamesi ve sonuçlar için ilgili linke tıklayınız.