Şahlar, Piyonlar ve [Meta]KentMurat Çetin, Güven Arif Sargın, moderatör: Aktan Acar
Bu kitap dijital kapitalizmin ivmelenişine paralel olarak kent mekânının “buharlaştırılma” sürecini ele alıyor ve bu ideolojik buharlaşmanın son aşaması olarak metaverse olgusunun reel ve fiziki kentsel mekâna, onun kamusallığına sınıfsal olarak nasıl etki ettiğini gözler önüne seriyor. Distopik kurgu ile gerçeklik verilerinin birbirine bugüne dek hiç olmadığı kadar yaklaştığı günümüzde, bu ikisinin kesişim kümesinde belirmeye başlayan yeni kentsel mekânı, oyun ve simülasyon ilişkisi içinde ele alıyor. Mimarlar ve şehir planlamacılarının yanı sıra, “kent”, “satranç” ve “metaverse” dünyalarına ilgi duyanlara da hitap edebilecek kitap, bu görünürde ilgisiz üç unsurun aralarındaki kesişimlerin, kurulabilecek bağların, ilişkilerin, benzerliklerin ve ortaklıkların üzerindeki tılsımlı perdeyi aralıyor. İnsanlığın en eski dönemlerinden bu yana biyolojik evrimle paralel seyrederek şekillenegelen kentlerimiz, 21. yüzyıl başından beri nasıl ve neden hızla buharlaş(tırıl)ıyor?, “buharlaşma” aslında nasıl sınıfsal ve kentsel bir oyun stratejisidir?, Sel, deprem ve pandemi felaketleri bu kentsel ve mimari dönüşüm süreçlerinde nasıl araçsallaştırılır? sorularını, kentlerin dönüşümüne çok disiplinli ve tarihsel bir perspektiften bakarak cevaplıyor. Kentlerimiz neden ve nasıl bu hallerine geldiler ve yakında ne hale dönüşecekler?, Yeni Dünya Düzeni’nde Kentsel Dönüşüm projeleri ile Metaverse arasında nasıl bağlar bulunur?, Kamusal alanın yerini alacağı öngörülen dijital ve sanal evren, lanse edildiği gibi iyi bir şey midir?, Yapay Zekâ ile yakından ilişkili olan ve Metaverse denilen bu yeni kamusal alanın arkasındaki mekân-politik ajanda nedir?, Metaverse iyi olsa dahi gerçek kente, sokaklara, meydanlara etkileri ne olacaktır? sorularını ekonomi-politik açıdan ve diyalektik bir çerçeveden ele alan yazar, kapitalizmin çelişkileri sonucundaki mekânsal yarılma ile ortaya çıkan; gerçek ve meta-mekânlar, mimarlar ve meta-mimarlar vs. gibi kutuplaşmaların arka planını ortaya koyuyor. Mimarlığın ölümüne ve bir “Meta-Kent” oluşumuna doğru evrilen bu arka planın izlerini, yasa, yönetmelik ve mahkeme kararlarından istatistiksel verilere, araştırmalara ve belgesellere, kişisel gözlemlerden anı ve alıntılara, resimlerden heykellere, felsefi, kuramsal ve edebi metinlerden sinema ve dizilere uğrayan, zengin, heyecanlı ve sarsıcı bir rota takip ederek sürüyor.
Murat Çetin
Murat Çetin mimarlık eğitimini O.D.T.Ü. Mimarlık Bölümü’nde aldıktan sonra aynı bölümde yüksek lisansını tamamlamış ve doktora için Y.Ö.K. bursu ile İngiltere’ye gitmiştir. Sheffield Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde doktora derecesini aldıktan sonra, 2000 yılında Türkiye’ye dönerek Balıkesir Üniversitesi Mimarlık Bölümü Restorasyon Kürsüsü’nde yardımcı doçent olarak mecburi hizmetini yapmıştır. 2003 yılından itibaren İstanbul’da Yeditepe Üniversitesi İç Mimarlık Bölümü’nde çalışmıştır. 2009 ve 2011 yılları arasında Suudi Arabistan’da Kral Fahd Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde öğretim üyesi olarak bulunmuş, sonrasında tekrar Türkiye’ye dönerek bu kez Yeditepe Üniversitesi’nin Mimarlık Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmıştır. 2012 yılında Doçent unvanını aldıktan sonra aynı yıl Kadir Has Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü’ne geçerek çalışmalarına devam eden yazar 2017 yılında Profesörlük unvanını almıştır. Bir dönem İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı bölüm başkanlığı da yapan yazar halen bu kurumda öğretim üyeliği görevini yürütmektedir.
Güven Arif Sargın
Prof. Dr., ODTÜ
1986 yılında, ODTÜ Mimarlık Fakültesi'nden mezun oldu. Yüksek lisans çalışmasını, "Yerel, Ulusal ve Uluslararası Kültür Çatışmaları" üzerine, 1989 yılında, aynı üniversitede tamamladı. 1990-1996 yılları arasında, University of Wisconsin-Madison'da, "Politika, Kentsel-Çevresel Tarih ve Kuram'ı" alanında doktora çalışmasını tamamlayarak, ODTÜ Mimarlık Fakültesi'nde göreve başladı. Mimari Tasarım Stüdyosu'nun yanı sıra, "Kentsel Mimarlık" ve "Politika ve Mekân" konularında yüksek lisans dersleri veren yazarın, "Nature as Space; (re)Understanding Nature and Natural Environments" başlıklı bir derlemesi bulunmaktadır. 2001 yılında yayımlanan, Şevki Vanlı, Düşünceler ve Tasarımlar adlı kitabın derleyenidir. Yazarın, Kentsel-Çevresel Dönüşüm, Politika ve Mimarlık üzerine makaleleri bulunmaktadır. ODTÜ Mimarlık Fakültesi dekanı olarak görev yapmaktadır.
Aktan Acar
Dr. Öğr. Üyesi, TOBB Üniversitesi
ODTÜ Mimarlık Bölümü’nden 2000 yılında mezun oldu. ODTÜ Mimarlık Bölümü’nün Temel Tasarım Stüdyosu eğitimini, 1956 – 2000 yılları arasındaki kültürel, siyasi ve mimari bağlamda incelediği yüksek lisans tezini yine ODTÜ’de tamamladı. İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nde (ETH-Z) mimarlık eğitiminde yaratıcılık ve tasarım konusunda ikinci yüksek lisans çalışmasını yaptı. Çağdaş mimarlık kuramlarının 19. Yüzyıl düşünce okulları aracılığıyla Vitruvius’un 6 kavramı üzerine inşa edildiğini öne süren Doktora teziyle 2015 yılında Doktor unvanı; 2021 yılında ise Doçent unvanını almaya hak kazandı. Ankara Üniversitesi Eğitim Psikoloji programında mimarlık eğitiminde öz düzenleme, gelişim ve öğrenme konulu ikinci doktora çalışmasına devam ediyor.
2006 yılından bu yana tasarım ve yaratıcılıkta oyun, öz düzenleme, katılım, iletişim ve bireysel farklılıklar odaklı temel tasarım stüdyosu ve anlatım teknikleri dersleri veriyor. İklim kriziyle mücadeleye yönelik olarak mimarlık öğrencileri ve ilköğretim öğrencilerinin birlikte çalıştığı atölyeler düzenliyor; çok disiplinli yapı malzemesi ve elemanları araştırmaları yürütüyor. Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın lisans ve lise öğrencilerine yönelik eğitim programlarında dersler veriyor. Türkiye’de mimarlık programlarına akreditasyon vermeye yetkili tek kuruluş olan Mimarlık Eğitimi Akreditasyon Derneği’nde, Mimarlık eğitiminin akreditasyon koşullarının belirlenmesi ve değerlendirme süreçlerinin yürütülmesinden sorumlu olan MiAK-MAK (Mimarlık Akreditasyon Kurulu) üyesi. Mimarlar Derneği 1927 74, 75 ve 76. Dönem Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde öğretim üyesi. Düşeylem Stüdyosu’nun kurucu ortağı.