18. Venedik Uluslararası Mimarlık Bienali’nin ArdındanEsin Kömez

Geçtiğimiz yıl 18.si gerçekleşen Venedik Uluslararası Mimarlık Bienali Ganalı-İskoç mimar, akademisyen ve roman yazarı olan Lesley Lokko küratörlüğünde düzenlendi. İlk kez Afrika kökenli bir küratör tarafından “Geleceğin Laboratuvarı” (The Laboratory of the Future) temasıyla düzenlenen bienalin ana sergisi, yarısından çoğu Afrikalı ya da Afrika Diasporasından olan ve cinsiyet temsilinin eşit olduğu 89 katılımcıya ev sahipliği yaptı. Mimarlığın “hikâyesi”nin yanlış değil ama eksik olduğunu ifade eden Lokko, bu eksikliği bir nebze olsun giderebilmek için Uluslararası Venedik Mimarlık Bienali tarihinde ilk defa “Küresel Kuzey”den katılımcıların çoğunlukta olmadığı bir ana sergi hazırladı. Büyük şirketler ya da yıldız mimarlardan ziyade çoğunlukla bireysel katılımcıların işlerinin ya da küçük ölçekli takım çalışmalarının sergilendiği bu bienal hem coğrafi hem de mesleki merkezi en temelden sorgulamak, yıkmak ve dönüştürmek üzerine önemli bir tartışma alanı açtı. “Öteki dünya”dan katılımcıların işlerini geliştirmek, taşımak ve sergilemek için yaşadıkları ekonomik sıkıntılara ve vize almada yaşanan sorunlara rağmen her kıtadan, farklı coğrafyalardan ve çeşitli mesleklerden yenilikçi ortak çalışma biçimleriyle üretilmiş çalışmaların sergilendiği bu bienal bize çok sesli bir hikâye anlatıcılığı sunarken şu ana kadar göz ardı edilmiş pek çok hikâyeyle karşılaşma imkânı da sağladı. Lesley Lokko’nun da sıkça söz ettiği kaynaklara erişimdeki ve onların dağılımındaki adaletsizliklere rağmen 18-19 Mayıs 2023 tarihlerinde yapılan ön gösterimde ziyaret etme şansı bulduğum bu bienale dair hikâye anlatıcılığına bir küçük katkıyı bu konuşma vesilesiyle yapmayı ümit ediyorum.