İklim Krizinin Sorumlularından Biri Olarak MimarCüneyt Elker

Bir mimari yapının, kullanıcılarına ve çevresinde ondan etkilenen herkese konfor ve mutluluk vermesi beklenir. Bu demektir ki mimar, tasarladığı yapı nedeniyle bu insan topluluğuna karşı, hatta yapının biçimi, kullandığı malzeme, iç dolaşım sistemi, kullandığı enerjinin türü ve miktarı gibi nedenlerle hem yakın çevresine hem de atmosfere karşı sorumludur. Diğer yandan, nihai sera gazı salımında, “yapıların ve inşaatların” küresel payının toplam içinde % 39 gibi yüksek bir oranı bulduğunu görülmektedir. Bu tablonun ortaya çıkmasının temel sorumlusu elbette dünyadaki yapı stoğundaki artıştır. Ancak mimarlar, yaptıkları tasarımlar ve seçkileri ile, bu olumsuzlukların azalması veya artmasında önemli bir rol oynayabilmektedirler. Burada, güneş panelleri, ısı pompaları, yağmur suyu toplama gibi diğer meslek dallarının yükümlülüğündeki konulardan değil, doğrudan mimari tasarım kararlarından söz edilmektedir. İşte bu sebeple sunumda, iklim krizinin sadece ve sadece mimarların sorumlu olduğu yanları irdelenmektedir. Ancak, mimarların çoğunda bu konulara karşı genel bir umursamazlık ve bilgi eksikliği görülmektedir. Bunun sorumlusu ne yazık ki hepimiziz: Başta tasarımı yapan mimarların kendileri olmak üzere, eğitimciler, yarışma jürileri, mimarlık dergileri, günümüzün ve geleceğimizin ihtiyaçlarının dışında yapay bir beğeni ortamı yaratan herkes… Buna karşılık, tehlike öylesine büyük ve geri döndürülemez nitelikte ki, iklim krizindeki rolü tartışılmaz olan mimarların böyle bir sorumluluğu üstlenmemeleri kabul edilemez. Artık mimarların kişisel egolarını bastırıp dünyaya ve gelecek kuşaklara yönelik görevlerini yerine getirme zamanıdır. Mimarların, eğitimleri sırasında edindikleri diğer mesleki ölçütlerden ödün vermeden iklim krizini önlemeye yönelik yaratıcı tasarımlar üretmeleri mümkündür. Yeter ki bu tarihi sorumluluğa inanılsın.