17. Venedik Mimarlık Bienali: Birlikte Yaşamaya Dair Geçmiş ve Gelecekten HikayelerBilge Beril Kapusuz Balcı
Venedik Mimarlık Bienali’nin 17. edisyonu, tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi sebebiyle bir sene gecikmeli olarak geçtiğimiz mayıs ayında ziyaretçilere açılabildi. Bu edisyonun küratörlüğünü yapan Hashim Sarkis, bienalin ana temasının da çerçevesini belirleyen “How will we live together?” sorusuyla “birlikte yaşamaya dair” geçmiş pratikleri ve gelecek tahayyüllerini çok katmanlı ve çok ölçekli olarak tartışmaya açıyor; süregelen kriz ikliminde mimarlığı bir kurtarıcı olarak değil, acil ve kolektif bir eylemliliğin aracısı olarak konumlandırıyor; “bir sentez biçimi olarak tasarım”ın kapsayıcılığı ve genişletilmiş bir mekan tanımının olanakları çerçevesinde yanıtlar arıyor. “Birlikte nasıl yaşayacağız?” sorusunun gizli öznesi olan “biz”, insan ve insan-olmayan varlıkların ortak-yaşamının kabulüyle, farklı dillerin sınırlarında dolaşan kolektif bir mimarlık fikri ekseninde, aynı yer küreyi paylaşan yoldaş türlerin hikayelerinin görünür ve duyulur olduğu, tekil mimar isimlerinden çok farklı disiplinlerden oluşan tasarım gruplarının yer aldığı bir bienal örgütlüyor.
- Venedik Mimarlık Bienali, hem Sarkis’in seçkisi doğrultusunda gerçekleşen ana serginin hem de bağımsız küratörlerin ülke pavyonlarında sergilediği işlerin farklı yorum ve tercümeleriyle, geçmişten ve gelecekten Venedik’e taşınan bir hikayeler bütünü: bugün yerkürede olan biteni anlamlandırabilmek için geçmiş ortak-yaşam pratiklerimize eleştirel bir gözle yeniden bakabilmek için geçmişten hikayeler, ve türümüzün bir ihtimal var olmayabileceği gelecekten hikayeler…Bu anlamda bienal deneyimi de, sergilenen işler ve izleyiciler ilişkisinde, izleme pratiğini hikaye anlatıcıları ve dinleyicileri arasında yeniden tarifleniyor; sergi boyunca tekrar tekrar ve farklı biçimlerde diyaloglar kurmayı gerektiren paylaşımlı süreçlere evriliyor.
Beril Kapusuz Balcı
Lisans eğitimini 2009 yılında Gazi Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde; aynı yıl başladığı yüksek lisans eğitimini, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü Mimari Tasarım Programı’nda mimari tasarım ve temsil biçimleri ilişkilerini araştırdığı “Perspective for the Reproduction of Architectural Space: ARCH524 as A Pretext” başlıklı teziyle 2012 yılında tamamlamıştır. 2011 yılında Atılım Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde başladığı akademik kariyerine, 2012 yılında doktora eğitimine başladığı ve halen görev yapmakta olduğu Gazi Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak devam etmiştir. 2016-2018 yılları arasında Venedik Bienali’nin Çağdaş Sanat Tarihsel Arşivleri’nde gerçekleştirdiği arşiv araştırmalarından temellenen “Venedik Bienali’nde Sanat-Mimarlık Eşlemesi ve Mekansal Pratik Olarak Ambiente” başlıklı doktora tezi ile Eylül 2018’de doktora derecesini almıştır.
Mekan, kültür ve bellek ilişkileri çerçevesinde görsel araştırma, mekan ve hikaye anlatımı, mimarlık fotografisinin tarihi ve kuramı üzerine sürdürmekte olduğu akademik araştırmaları, disiplinlerarası bir zeminde sergi olgusu ve sergi tarihlerine odaklanmaktadır. 2018’den bu yana Gazi Üniversitesi Mimarlık Bölümünde yürütmekte olduğu “İmge İnşası ve Mimari Fotoğraf” dersi aracılığıyla fotografi odağında mimarlık imgesinin mekan araştırmaları için potansiyelini araştırmaktadır. TÜBİTAK Uluslararası Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı bursiyeri olarak, Kasım 2021’den bu yana Iuav Venedik Üniversitesi’nde mimarlık fotografisinin pedagojik olanakları üzerine doktora sonrası araştırmalarını sürdürmektedir.
Türkiye’de modern mimarlık mirasının belgelenmesi ve yeniden değerlendirilmesine ilişkin görsel araştırmaları çerçevesinde, 2017 yılında mimari fotoğraf çalışmaları, Mimarlar Odası tarafından yürütülen Anma Programı kapsamında İsviçreli mimar Ernst A. Egli’ye ithaf edilen belgesel kitapta yayınlanmış; 2019 yılında Mimarlar Derneği 1927’nin yürüttüğü Mimar Nejat Ersin Arşivi Projesi kapsamında ürettiği mimari fotoğraflar “Mimar Nejat Ersin” sergisi ve kitabında yer almıştır. Çeşitli mimari fotoğraf yarışmalarında seçici kurulu üyesi olarak görev almış, farklı üniversitelerde fotoğraf seminerleri ve atölyeler düzenlemiştir.