Çan Termik Santrali - Soğutma Kulesi Tasarımı ve UygulamasıCihat Uysal
Mimari tasarım ile uygulamanın kesiştiği mühendislik yapıları genellikle altyapı olarak adlandırılır. Ulaşım, enerji alanları bu tür yapıların yaygın kullanıldığı, özel üretim teknik ve teknolojisi gerektiren yapılardır. Bu yapılar şimdilik betonarme karakterli olarak tasarlanmaktadır.
Bu sunum kapsamında, ÇAN Termik Santralında yapılan soğutma kulesini yapım süreci anlatılacaktır. Soğutma kuleleri, termik santrallarda enerji üretimi sürecinde kullanılan suyun soğutulması için kullanılır. Soğutma işlemi açık ya da kapalı olarak iki seçeneklidir. Her iki soğutma sistemi de genellikle betonarme yapı olarak tasarlanır. Çan termik santralı soğutması kapalı sistemdir. Kulenin işlevi en az kayıpla hava akımı oluşturmaktır. O nedenle, düşey hiperbolik kabuk havanın akmasını engellemeyecek ayaklar üzerinde yapılır. Kule aşağıdan yukarıya ring kirişi temel, betonarme ön üretimli ayaklar ve hiperbolik kabuktan oluşur. Temeli oluşturan ring kirişi 4 m genişlik ve 2 m yüksekli bir halkadır. Halka üzerinde kuleyi taşıyan “X” ayakların mesnetleri hazırlanır. Ardından “X” ayaklar ön üretimli olarak yerinde yapılır. Son olarak, betonarme kabuk yapının yapımı gerçekleştirilir.
Cihat Uysal
1971 yılında İTÜ Mimarlık Fakültesini bitirdi. Mezun olduktan sonra PTT Genel Müdürlüğünde önce başmühendis, askerlik sonrasında yapı işleri daire başkan yardımcılığı görevini sürdürdü. Bu görevi sırasında Ankara Ulus daki PTT yapısının ön tasarımını yaptı. PTT’den ayrıldıktan sonra Emek İnşaat A.Ş. de Fabrika şantiyelerinin koordinatörlüğünü yaptı. Yetmişli yıllarda mimari proje yarışmalarından dört ödül aldı. Orta Anadolu Rafinerisi altyapı işleri deneyiminden sonra yaklaşık 30 yıl endüstriyel kalıp ve iskele sistemleri tasarlama, imalat, montaj işlerini kapsayan teknik ve teknolojik yöneticilik yaptı.
Yapılan işler, başta HES baraj gövdesi, tüneli, Termik Santral Bacası İzmir Çeşme Otoyolu gibi şantiyeler, yurtdışında üniversite ve benzeri yapılar ile Ankara’da Armada, Panora, TRT stüdyoları ve benzeri yapıların kalıp ve iskele sistemlerini kapsıyor. Şantiye Teknoloji ve mimarlık konularında İTÜ, ODTÜ, İMO, DSİ, Mimarlar Derneği 1927 gibi kuruluşlarda sunum yaptı. Aynı konularda teknik dergilerde 250 civarında yazısı yayımlandı. Başta kalıp ve iskele sistemleri olmak üzere üniversal yapım sistemlerinin tasarım, üretim ve uygulaması yaptı. Halen Polarkon A.Ş. şirketinde teknik danışmanlık yapıyor. Yapılan uygulamalar uzay kafes sistemleri, kafes-kabuk yapılar, hava limanları, üniversite yapıları, kapalı spor salonları ve benzeri yapıları kapsıyor.