Suskun Duvarların Geri Gelen Kayıp Sesleri TB Evi: Urla Tasarım KütüphanesiTevfik Balcıoğlu
Yaşar Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tevfik Balcıoğlu, Urla’da 16’ıncı yüzyıldan kalma metruk haldeki sıbyan mektebini halka açık özel bir tasarım kütüphanesine dönüştürdü. Urlalı çocuklar, yıllar süren bir araştırma ve emeğin ürünü olarak ortaya çıkan ödüllü kütüphanenin kısa sürede müdavimi oldular.
Balcıoğlu, İzmir Urla’da merkezde bulunan 16’ıncı yüzyıldan kalma metruk haldeki binayı 2005 yılında satın aldı. Yaptığı araştırmalarda, depremlerde zarar gören binanın 1560 yıllarında yapıldığı düşünülen bir Osmanlı sıbyan mektebi olduğunu rahmetli Emre Madran Hoca tespit etti. Binayı nasıl değerlendireceğini düşündüğü bir zamanda yakın arkadaşı Georgetown Üniversitesi, Ertegün Modern Türk Araştırmaları Kürsüsü Öğretim Üyesi Dr. Faruk Tabak’ın ölüm haberini alan Balcıoğlu, arkadaşının ismini yaşatmak üzere binayı kütüphaneye dönüştürme kararı verdi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yanı sıra NURUS; SMEG; VESTEL, YENKUR firmalarının destek verdiği proje yıllar süren bir emekle tamamlanarak ortaya ‘TB Evi: Urla Tasarım Kütüphanesi ve Faruk Tabak Okuma Odası’ çıktı. Halkın hizmetine sunulan kütüphanede Faruk Tabak’ın ABD’den getirtilen 4 bini aşkın dünya tarihi ile ilgili kitapları ve Balcıoğlu’nun meslek hayatı boşunca bir araya getirdiği endüstriyel tasarım ve mimarlık üzerine kitapları yer aldı. Bu bina, restorasyonu ile, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından bu yıl 15.si verilen “Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri”, 'Özgün İşlevin Değiştirildiği Esaslı Onarım Ödülü’ kategorisinde ödül almıştır.
Tevfik Balcıoğlu
Balcıoğlu Yaşar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Profesörüdür. ODTÜ’de mimarlık okudu (1970-6) ve tasarım tarih yazımı üzerine doktora yaptı (1993). Londra Kraliyet Kolejine (Royal College of Art) devam etti, Goldsmiths’ Kolejde, o yıl açılan Tasarım Yüksek Lisans Programında (1992) part-time öğretim görevliliği yaptı, Kent Sanat ve Tasarım Enstitüsünde (Kent Institute of Art and Design) önce Üç Boyutlu Tasarım Bölümünü, sonra doktora programını kurdu ve yönetti (1993-2003). Balcıoğlu 2003 Yılında aldığı teklif üzerine İzmir’e döndü ve İzmir Ekonomi Üniversitesinde Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesini kurdu, dekan olarak Eylül 2011 yılına dek çalıştı. O tarihte Yaşar Üniversitesinde göreve başladı ve 2012-15 yılları arasında Rektör Yardımcılığı yaptı.
Çok sayıda makale ve bildirisi bulunan Balcıoğlu, uluslararası konferanslar organize etmiş, bildiri kitapları derlemiştir. Derlemeleri arasında The Role of Product Design in Post-Industrial Society, Dancing with Disorder, Gendered Issues in Design, Design and Resistance, isimli bildiri kitapları, Design Journal dergisinin A Glance at Design Discourse in Turkey başlıklı özel sayısı bulunmaktadır.
2006 Yılından beri yıllık sempozyumlar organize eden, 4T: Türkiye Tasarım Tarihi Topluluğu, 2014 yılında, Balcıoğlu’nun önderliğinde 4T: Tasarım ve Tasarım Tarihi Topluluğu Derneği olarak kurulmuştur. Balcıoğlu’nun başkanlığı devam etmektedir.
Bir ara, XXI Mimarlık, Tasarım, Mekan dergisinde köşe yazarlığı yapmıştır (2007-2008). Avrupa Tasarım Akademisi, (European Academy of Design); Tasarım Çalışmaları ve Tasarım Tarihi Uluslararası Komitesi (ICDHS: International Committee for Design History & Design Studies) ve İzmir Akdeniz Akademisi (İAA) Yönetim Kurulu üyesidir. İzmir Akdeniz Akademisinde Bilim Kurulu üyeliği de bulunan Balcıoğlu, 28 Mart 2016 tarihine kadar İAA’da Tasarım Koordinatörlüğü de yapmış ve bu süre içinde İzmir Büyükşehir Belediye Başkanına enformel danışman olarak, İzmir/Deniz ve İzmir /Tarih projelerinde yer almıştır. Tasarım Koridorları yarışmasını ve ‘İyi Tasarım / İzmir 2016’ etkinliğini önermiş ve hayata geçmesine katkıda bulunmuştur. Urla’da 450 yıllık bir Osmanlı Sıbyan mektebini 2005 yılında satın alıp restore eden Balcıoğlu, binayı halka da açık özel bir tasarım kütüphanesi olarak kullanmaktadır. Proje İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2107 Tarihe Saygı Ödülünü almıştır.